Η επιλογή της χρήσης ωαρίων δότριας αφορά σε γυναίκες όπου η λειτουργία των ωοθηκών, πρώιμα ή όψιμα, φτάνει στο τέλος της. Εννοούμε πρώιμη την έκπτωση της ωοθηκικής λειτουργίας όταν αυτό συμβαίνει πριν την ηλικία των 39 ετών. Όψιμη χαρακτηρίζεται η έκπτωση της ωοθηκικής λειτουργίας όταν συμβαίνει μετά την ηλικία των 45 ετών που είναι και το αναμενόμενο.
Το νομικό πλαίσιο που ισχύει στη χώρα μας για τη δωρεά γενετικού υλικού είναι από τα πιο φιλελεύθερα στον κόσμο. Με βάση το νέο νόμο 4089/2022, η δότρια ωαρίων δεν είναι απαραίτητο να είναι ανώνυμη. Μπορεί να είναι επώνυμη και μάλιστα και συγγενής. Πιο συγκεκριμένα μπορεί να προέρχεται από την ‘πλάγια γραμμή’ κατά τον νομικό όρο. Δηλαδή αδέλφια, ξαδέλφια, θείες. Όχι μητέρα – κόρη – εγγονή (κάθετη γραμμή). Η ηλικία της δότριας παραμένει κάτω των 35 ετών.
Στις αιματολογικές εξετάσεις ελέγχου της δότριας περιλαμβάνονται οι ακόλουθες:
• Ανοσολογικός έλεγχος: HBsAg, HCV, HIV, VDRL
• Έλεγχος για στίγμα (φορέας) μεσογειακής ή δρεπανοκυτταρικής αναιμίας
• Έλεγχος για κυστική ίνωση
• Καρυότυπος
• Έλεγχος για μυϊκή δυστροφία Duchenne
• Έλεγχος για φορείς εύθραυστου Χ χρωμοσώματος
Πρέπει να αναφερθεί ότι ένα πλήρες ιστορικό, η γυναικολογική εξέταση και ο υπερηχογραφικός έλεγχος λαμβάνεται ούτως ή άλλως, ώστε να διασφαλίζει και επιβεβαιώνει την καλή σωματική και ψυχική υγεία της δότριας.
Με το νέο νομοσχέδιο (Ιούλιος 2022) δίνεται πλέον η δυνατότητα και στη χώρα μας να δημιουργηθούν τράπεζες κρυοσυντήρησης αγονιμοποιήτων ωαρίων. Καθώς επίσης και την εισαγωγή αγονιμοποίητων ωαρίων από αντίστοιχες τράπεζες του εξωτερικού. Τα παραπάνω καθιστούν τη χώρα μας επίζηλο τόπο για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και σε χώρες του εξωτερικού, όπου το νομικό και θρησκευτικό πλαίσιο δεν επιτρέπουν τη χρήση ωαρίων δότριας ή γενικά μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής σε γυναίκες προχωρημένης αναπαραγωγικής ηλικίας.
Οι τράπεζες κρυοσυντήρησης ωαρίων θα είναι διαπιστευμένες από την Ανώτατη Αρχή Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, ώστε να λειτουργούν με τις συνθήκες που έχει αυτή ορίσει. Υπάρχει πλέον Εθνικό Μητρώο δοτριών, ώστε πλέον μια δότρια να ξεπερνά το όριο των δέκα τέκνων στην ελληνική επικράτεια.
Η προετοιμασία της λήπτριας για τη μεταφορά των εμβρύων που προέκυψαν από τη γονιμοποίηση των ωαρίων της δότριας με τα σπερματοζωάρια του συντρόφου της λήπτριας, γίνεται με σχετικά απλό τρόπο. Αφορά στην προετοιμασία του ενδομητρίου με χάπια που περιέχουν οιστρογόνα (βαλεριανήοιστραδιόλη) από το στόμα για 12-14 ημέρες. Το πάχος και η υφή του ενδομητρίου ελέγχονται υπερηχογραφικά εκείνο το χρονικό διάστημα. Ακολούθως προστίθεται και προγεστερόνη κολπικά αλλά και υποδόρια για 4-6 ημέρες πριν την εμβρυομεταφορά. Να τονισθεί εδώ ότι με την επίτευξη της εγκυμοσύνης, η παραπάνω φαρμακευτική αγωγή πρέπει να συνεχιστεί έως την 10η εβδομάδα κύησης.
Στις γυναίκες λήπτριες που έχουν ξεπεράσει το 50ο έτος της ηλικίας πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή. Γι’ αυτό έχει προβλεφθεί ότι πρέπει να δίνεται άδεια από την Ανώτατη Αρχή ΥΑ μέσα από την οποία θα γνωμοδοτείται ότι η γυναίκα είναι υγιής και ικανή να κυοφορήσει όχι μόνο από τον γυναικολόγο αναπαραγωγής αλλά και από καρδιολόγο ή παθολόγο καθώς και ειδικό στην γνωμάτευση ελέγχου μαστού (μαστογραφία + υπερηχογράφημα μαστών).
Σε κάθε λήπτρια ωαρίων θα πρέπει να προσφέρονται περί τα 8-10 ώριμα ωάρια προς γονιμοποίηση.
Για τη δότρια ωαρίων, ο νομοθέτης προβλέπει πλέον σχετική χρηματική αποζημίωση που από 1.200 ευρώ κυμαίνεται πλέον μεταξύ 2.200-3.000 ευρώ, με απόδοση των χρημάτων πλέον από την Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Έτσι, πλέον ελαχιστοποιείται η περίπτωση του trafficking.
Τα ποσοστά επιτυχίας με ωάρια δότριας είναι υψηλά και ξεπερνούν το 60% και αυτό γιατί το DNA (το γενετικό υλικό) της δότριας, λόγω ηλικίας δίνει έμβρυα στατιστικά πολύ καλής ποιότητας και το σημαντικότερο, έχουν πολύ μικρότερο ποσοστό χρωμοσωμιακών ανωμαλιών.
Η χρήση ωαρίων δότριας είναι μία αξιόπιστη επιλογή για γυναίκες προχωρημένης αναπαραγωγικής ηλικίας ή γυναίκες που η ωοθηκική τους λειτουργία σταμάτησε πρόωρα. Με αυτόν τον τρόπο, γρήγορα και αξιόπιστα, το όνειρό τους για ένα παιδί γίνεται πραγματικότητα!
