Οι πιθανότητες μιας γυναίκας να συλλάβει καθώς μεγαλώνει, μειώνονται σημαντικά καθώς η ποιότητα και ο αριθμός των ωαρίων της πέφτουν. Το πρόβλημα αυτό χειροτερεύει όταν προκύψει κάποια μορφή καρκίνου.
Είναι μία διαδικασία κατά την οποία τα ωάρια της γυναίκας συλλέγονται, καταψύχονται και αποθηκεύονται, ως μέθοδος διατήρησης της γονιμότητας. Η μέθοδος αυτή αφορά γυναίκες που:
• επιθυμούν να καθυστερήσουν να τεκνοποιήσουν για προσωπικούς ή κοινωνικούς λόγους,
• έχουν οικογενειακό ιστορικό πρόωρης εμμηνόπαυσης,
• διαγιγνώσκονται με καρκίνο και απαιτούν χημειοθεραπεία ή κάποιο άλλο είδος
ακτινοβολίας που θα επηρεάσει τη γονιμότητά τους,
• πρόκειται να υποβληθούν σε κάποια χειρουργική επέμβαση που μπορεί να προκαλέσει
βλάβη στις ωοθήκες.
Αρχικά, πριν ξεκινήσει η διαδικασία της κατάψυξης ωαρίων, πραγματοποιούνται εξετάσεις για να αξιολογηθεί η ποιότητα και η ποσότητα των ωαρίων (περιλαμβάνονται εξετάσεις αίματος και υπερηχογράφημα). Πολλές φορές αυτό δεν είναι δυνατόν να γίνει και η θεραπεία μπορεί να ξεκινήσει σε οποιαδήποτε φάση του κύκλου. Αυτό αφορά τις γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο και επείγονται να ξεκινήσουν χημειοθεραπεία. Πρέπει να τονισθεί, ότι η βραχύβια αυτή ωοθηκική διέγερση με τα κατάλληλα πρωτόκολλα δεν έχει καμία επίπτωση στην πορεία της νόσου αυτών των γυναικών. Αφού αποφασιστεί ότι θα συλλεχθούν τα ωάρια, η γυναίκα υποβάλλεται σε ενέσιμη θεραπεία με σκοπό την πολλαπλή παραγωγή ωαρίων 9-12 ημέρες πριν. Μετά τη διέγερση, συλλέγονται τα ωάρια από τις ωοθήκες, με μία βελόνα που τοποθετείται με υπερηχογραφική καθοδήγηση μέσω του κόλπου. Στη συνέχεια, τα ωάρια, καταψύχονται με τη μέθοδο της υαλοποίησης και τέλος φυλάσσονται σε υγρό άζωτο. Η διαδικασία γίνεται κάτω από ενδοφλέβια νάρκωση και είναι ανώδυνη.
Όταν η γυναίκα αποφασίσει να χρησιμοποιήσει τα κατεψυγμένα ωάρια και είναι έτοιμη να επιχειρήσει μία εγκυμοσύνη, τα ωάρια αποψύχονται και γονιμοποιούνται από το σπέρμα. Τα έμβρυα που έχουν δημιουργηθεί από αυτή τη διαδικασία, μεταφέρονται στη μήτρα της γυναίκας, με τη διαδικασία της εμβρυομεταφοράς. Όσο νεότερη είναι η ασθενής, τόσο καλύτερη θα είναι η ποιότητα των ωαρίων, και παράλληλα τόσο μεγαλύτερες θα είναι οι πιθανότητες για μελλοντική εγκυμοσύνη. Ιδανικές είναι οι ηλικίες κάτω των 36 ετών.
Σήμερα ένα μεγάλο ποσοστό των παιδιών που γεννιούνται από τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής προέρχονται από την τεχνική της κατάψυξης εμβρύων. Η κατάψυξη εμβρύων αυξάνει τις πιθανότητες σύλληψης από την ίδια ομάδα εμβρύων που προέκυψε από προηγούμενο κύκλο διέγερσης.
Η τεχνική της κατάψυξης εμβρύων γίνεται σήμερα με τη μέθοδο της «κρυσταλλοποίησης» – vitrification όπου επιτυγχάνεται η ταχύτατη εντός λεπτού κατάψυξη των εμβρύων. Με αυτή τη μέθοδο αποφεύγεται η τυχόν διατάραξη της αρχιτεκτονικής δομής των ίδιων των εμβρύων. Η ταχεία κατάψυξη - απόψυξη των εμβρύων βοήθησε ώστε τα ποσοστά επιτυχίας να είναι πλέον εφάμιλλα με αυτά των εμβρυομεταφορών σε φρέσκο κύκλο.
Πριν την εμβρυομεταφορά, έχει προηγηθεί η προετοιμασία του ενδομητρίου, συνήθως με χάπια τις 12-14 ημέρες ώστε να επιτευχθεί και το κατάλληλο πάχος >7,0mm αλλά και η ικανοποιητική υπερηχογραφική εικόνα (τριζωνική υφή). Όταν αποφασιστεί να γίνει εμβρυομεταφορά με τη χρήση κρυοσυντηρημένων εμβρύων, τα έμβρυα αποψύχονται νωρίς το πρωί, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους εμβρυολόγους να εκτιμήσουν την δυναμική και την ποιότητα των εμβρύων. Κατά την εμβρυομεταφορά, τα επιλεγμένα έμβρυα εισάγονται με την καθοδήγηση του υπερηχογράφου και τη χρήση ενός λεπτού καθετήρα στη μήτρα, συνήθως χωρίς να προκαλείται κάποια ενόχληση στη γυναίκα.
• Μειώνει τον αριθμό των κύκλων εξωσωματικής γονιμοποίησης με τη χρήση επιπλέον φαρμάκων για τη διέγερση των ωοθηκών.
• Το ενδομήτριο είναι πιο δεκτικό όταν δεν έχει πραγματοποιηθεί διέγερση των ωοθηκών, γι’ αυτό το λόγο υπάρχει η τάση να καταψύχονται όλα τα έμβρυα και να πραγματοποιείται η εμβρυομεταφορά σε επόμενους κύκλους. Αυτό συστήνεται όταν στον φρέσκο κύκλο υπάρχουν πολύ υψηλά επίπεδα οιστραδιόλης ή τα επίπεδα προγεστερόνης είναι πάνω από ένα όριο ( >1,5ng/ml).
• Είναι αποδεδειγμένο ότι τα παιδιά που έχουν προέλθει από αυτή την τεχνική γεννιούνται υγιή, χωρίς ποσοστό εμφάνισης κάποιας σοβαρής συγγενούς ανωμαλίας.
Ο χρόνος που μπορούν να παραμείνουν τα έμβρυα κατεψυγμένα από τη νομοθεσία είναι πέντε χρόνια, με δυνατότητα παράτασης άλλα πέντε χρόνια, ωστόσο θεωρητικά μπορούν να μείνουν στην κατάψυξη απεριόριστα.