Ο μέσος όρος ηλικίας των γυναικών που επιλέγουν ή τους προτείνεται να ακολουθήσουν κάποια μέθοδο εξωσωματικής γονιμοποίησης, έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία 10 χρόνια. Σήμερα πιστεύεται ότι η μέση ηλικία των γυναικών είναι πια πλέον των 37 ετών.
Η 10ετής οικονομική κρίση μετέθεσε την απόφαση για τεκνοποίηση, λόγω της ανεργίας και της οικονομικής ανέχειας. Η κατάσταση αυτή επηρέασε όχι μόνο τις ίδιες τις γυναίκες αλλά και τους άνδρες. Η αναβλητικότητα οφείλεται επίσης και στην απόφαση των γυναικών να επιλέγουν την επαγγελματική τους ανέλιξη ως σημαντική προτεραιότητα εις βάρος της τεκνοποίησης.
Πάνω από την ηλικία των 40, λοιπόν, αν επιθυμείτε να αποκτήσετε μωρό, να γνωρίζετε ότι θα είναι πιο δύσκολο να μείνετε έγκυος και ότι έχετε περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσετε επιπλοκές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Φυσικά η εγκυμοσύνη δεν είναι ανέφικτη. Χάρη στην ηλικία σας και την πείρα της ζωής είστε περισσότερο υπεύθυνη και μπορείτε να αποδεχθείτε ενδεχομένως κάποιους περιορισμούς και συγκεκριμένες θεραπείες.
Οι ορμόνες γονιμότητας στατιστικά κινούνται προς οριακά επίπεδα (FSH –E2- AMH). Οι ωοθήκες προοδευτικά ‘αδειάζουν’ από ωάρια. Δηλαδή το ωοθηκικό δυναμικό φθίνει. Ο ρυθμός της πτωτικής αυτής τάσης διαφέρει από άτομο σε άτομο.Αυτό αναγνωρίζεται εύκολα και υπερηχογραφικά (AntralFollicleCount). Η ποιότητα των ωαρίων -κι αυτό είναι πολύ σημαντικό- φθίνει προοδευτικά, αλλά σε αυτή την περίπτωση η κατάσταση αυτή δυστυχώς δεν εξατομικεύεται. Αυτό σημαίνει με άλλα λόγια ότι η πιθανότητα εμφάνισης χρωμοσωμιακών ανωμαλιών στα ωάρια αυτών των γυναικών, αυξάνεται γραμμικά. Ωάρια μέτριας ποιότητας σημαίνει ανώμαλες γονιμοποιήσεις και κατ’ επέκταση, μέτριας ποιότητας έμβρυα.
Ας δούμε πώς αυξάνονται οι πιθανότητες για χρωμοσωμιακές ανωμαλίες όσο μεγαλώνει ηλικιακά μια γυναίκα:
25 ετών -> 1:500
35 ετών -> 1:175
39 ετών -> 1: 75
40 ετών -> 1: 60
44 ετών -> 1: 25
49 ετών -> 1: 10
Αυτό με την σειρά του οδηγεί είτε σε αρνητικά αποτελέσματα, είτε σε αποβολές.
1. Υπέρταση
2. Πλακουντιακή ανεπάρκεια
3. Υπολειπόμενη ανάπτυξη του εμβρύου
4. Σακχαρώδης διαβήτης κύησης
5. Προεκλαμψία
6. Συνδυασμοί όλων των παραπάνω
1. Απόφαση για τεκνοποίηση όσο το δυνατόν σε νεαρότερη ηλικία
2. Περιορισμός του διαθέσιμου χρόνου σε ‘ενδιάμεσες’ λύσεις όπως το expectantmanagement (waitandsee), παρακολούθηση ωορρηξίας -ελεύθερες επαφές ή σπερματέγχυση σε 6 μήνες.
3. A.Προσπάθεια για τεκνοποίηση μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Οι πληροφορίες που θα συλλεχθούν, είναι πολύ σημαντικές και αφορούνστον αριθμό και την ποιότητα των ωαρίων και στον αριθμό και την ποιότητα των εμβρύων, αντίστοιχα. Τα παραπάνω δεν μπορούν να απαντηθούν με άλλο τρόπο.
3. Β. Προσπάθεια για καλλιέργεια εμβρύων στο στάδιο των βλαστοκύστεων: Εδώ γίνεται έλεγχος για χρωμοσωμιακές ανωμαλίες των εμβρύων πριν την μεταφορά τους στην μήτρα, μέσω του PGT-A. Η μεταφορά χρωμοσωμιακώς υγιών εμβρύων μπορούν να αυξήσουν τα ποσοστά επιτυχίας (LiveBirthRate) σε σημαντικό βαθμό.
4. Κρυοσυντήρηση ωαρίων σε νεαρότερη ηλικία (37-39 ετών) ως μια εναλλακτική λύση διατήρησης ωαρίων καλύτερης ποιότητας, εάν η τεκνοποίηση δεν προβλέπεται στα άμεσα πλάνα της γυναίκας.
Στην ηλικιακή ομάδα 40-44 ετών, το ποσοστό επιτυχίας με δικά τους ωάρια είναι 10-20% ανά κύκλο IVF. Στην ομάδα 45-49 ετών το ποσοστό είναι 3-4% και το LBR 0-1%.
Πρέπει να γίνεται γνωστό στις γυναίκες άνω των 45 ετών, η πιθανότητα γέννησης υγιούς τέκνου είναι <3%.Η ασφαλέστερη μέθοδος στις γυναίκες αυτές είναι η χρήση ωαρίων δότριας.
Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιες αμφιλεγόμενες επιλογές, όπως τα συμπληρώματα διατροφής για τη βελτίωση της ποιότητας και του αριθμού των ωαρίων. Αυτά εμπεριέχουν αυξητικούς παράγοντες, αντιοξειδωτικές ουσίες, συνένζυμα, βιταμίνες και ορμόνες και είναι διαθέσιμα στην αγορά. Σήμερα, υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι μπορεί να προσφέρουν, αλλά χρειάζονται να γίνουν περισσότερες. Η Χρήση των PRP (PlateletsRichPlasma) προς ‘αναζωογόνηση’ των ωοθηκών, παράλληλα, έχει προταθεί σε γυναίκες, πτωχές αποκρίτριες, δηλαδή που το ωοθηκικό δυναμικό είναι εξαιρετικά χαμηλό, ωστόσο, πάλι οι μελέτες είναι περιορισμένες σε αριθμό και περιστατικά.
Θα λέγαμε λοιπόν, ότι είναι πολύ σημαντικό στις γυναίκες προχωρημένης αναπαραγωγικής ηλικίας με φτωχά ή ατυχή αποτελέσματα να ενημερώνονται σωστά και αναλυτικά.